Ορφανά Καρδίτσας

Κοινότητα Ορφανών
Στοιχεία αρχικής αναγνωρίσεως : Κοινότητα Ηλιά , Β.Δ. 29/8/1912 , ΦΕΚ. Α 261) 1912 . Προήλθε από τον τέως Δήμο Φύλλου .

ΕΔΡΑ : Ορφανά

Συνοικισμοί που αποτελούσαν την Κοινότητα αρχικά : Ηλιά , Ορφανά Άνω , Ορφανά Κάτω , Τεκελή .

Συνοικισμοί που αποτελούν την Κοινότητα σήμερα : Ορφανά

Μετονομασία : Κατά την μεταφορά της έδρας της Κοινότητας από το Συνοικισμό Ηλιά στο Συνοικισμό των Άνω Ορφανών , η Κοινότητα μετονομάστηκε σε Κοινότητα Άνω Ορφανών , Α.Υ. Εσωτ. 14098) 1915 , ΦΕΚ. Α 143) 1915 . Ο Συνοικισμός και η Κοινότητα Άνω Ορφανών μετονομάστηκαν σε Συνοικισμό και Κοινότητα Ορφανών , Β.Δ. 8/2/1955 , ΦΕΚ. Α 56) 1955 .

56Α - 5/3/1955 : Η Κοινότητα προήλθε από τη μετονομασία της Κοινότητας Άνω Ορφανών .

144Α - 20/9/1958 : Ο οικισμός Ηλίας αποσπάται από την Κοινότητα και προσαρτάται στην Κοινότητα Ιτέας .

244Α - 4/12/1997 : Η Κοινότητα καταργείται και συνενούται με το Δήμο Φύλλου .

Δ.Δ.Ορφανών: Το χωριό Ορφανά βρίσκεται ανατολικά της Καρδίτσας και απέχει περί τα 25 χλμ.

Ονομασία

Είναι άγνωστο από που προήλθε, αλλά είναι δυνατό να διατυπωθεί μια άποψη, που θεμελιώνεται από τη θέση και το χώρο του χωριού , το όρος Φυλλήιον του Ενιππέα και το πέρασμα προς τα Φάρσαλα . Όταν οι Τούρκοι οριστικοποίησαν την επικυριαρχία τους στη Θεσσαλία, στον πακτωλό του κάμπου, εφάρμοσαν μια ανεπίτρεπτη και βάρβαρη συμπεριφορά της καταπίεσης και της αρπαγής . Οι Θεσσαλοί γενικότερα και οι κάτοικοι πολλών χωριών ειδικότερα, εξεγέρθησαν κατά της Τουρκοκρατίας .

Η ονομασία Ορφανά έχει μεγάλη σχέση με τον περικαλλή ιερό ναό της Παναγίας των Ορφανών που κτίσθηκε το 1770 περίπου στη πόλη της Κυδωνίας της Αιολίας στην Μ. Ασία καθώς αυτή δέχθηκε κυνηγημένους και ξεκληρισμένους Έλληνες από τα άγρια πογκρόμ των Τούρκων .

Την περίοδο της Τουρκοκρατίας η εξουσία της Τουρκίας ήταν σκληρή και απάνθρωπη. Για να επιβάλει τις θελήσεις της προέβη σε άγριο πογκρόμ ίσως το 1460-1480 και 1707,1715-1770 που ξεκλήρισαν χιλιάδες οικογένειες από το θεσσαλικό κάμπο, τις μετέφεραν και τις εγκατέστησαν στην Ιωνία-Κυδωνιά της Μ.Ασίας, στις Σέρρες και στη Χαλκιδική. Ενώ στα χωριά του κάμπου μετέφεραν και εγκατέστησαν τους βρομερούς Σίας οι οποίοι στελέχωσαν την εξουσία, κάλυψαν τα κενά και παρακολουθούσαν και έλεγχαν τις κινήσεις των ντόπιων Ελλήνων. Επομένως για το σοβαρό αυτό λόγο, το χωριό ορφάνεψε, καθώς εκκενώθηκε από τους περισσότερους κατοίκους κυρίως τους νέους της προοπτικής της αναπαραγωγής και αντιστασιακής δραστηριότητας. Οι λίγοι κάτοικοι που απέμεναν χρησιμοποιούσαν την λέξη ορφάνεψε, το χωριό ορφάνεψε και έμεινε η ονομασία που οριστικοποιήθηκε σε Ορφανά. Η ζωή του χωριού υπολογίζεται περί τα 400 χρόνια ή και περισσότερα, αν ληφθεί υπόψη ότι μέσα σ’αυτό βρίσκεται ένας τεχνητός γήλοφος , έργο Τούρκικο , πάνω στον οποίο ήταν χτισμένο το κονάκι του αφέντη αγά όπως συνηθιζόταν σχεδόν σ’ όλα τα καμποχώρια. Ο προσδιορισμός της χρονολογίας της ζωής του χωριού αυτού συμπίπτει και με το Βιβλίο «Η Πρόθεση των Αφιερωτών»: ένας (1) από τα Ορφανά ταξίδεψε, προσκύνησε κι αφιέρωσε τα υπάρχοντά του από βαθιά πίστη στο Θεό μας και το 1530-1570 άρχισε η εγγραφή των Αφιερωτών στο Μοναστήρι «Άγιος Βησσαρίωνας»Δούσικο Τρικάλων, όπως αναφέρει στο «Θεσσαλικό Ημερολόγιο» ο ακούραστος ερευνητής Κ.Σπανός .

Ο Άγγλος περιηγητής Ληκ, όταν πέρασε το Δεκέμβρη πλάι από το Φυλλήιον όρος(Ντουγατζή), αναφέρει στα γραπτά του το χωριό Ορφανά .

Τα Ορφανά βρίσκονται δεξιά της σιδηρογραμμής του τραίνου Αθήνας - Λάρισας και πλάι από την αριστερή όχθη του ποταμού Ενιππέα (Τζαναρλή) .

Το 1910 με το Αγροτικό Κίνημα οι αγρότες των γύρω χωριών ξεσηκωμένοι και ένοπλοι με γκράδες, τσάπες, τσεκούρια και δικέλια σταμάτησαν το τραίνο και απείλησαν με το ξήλωμα της γραμμής αν δεν απαλλοτριώνονταν τα τσιφλίκια .

Εκκλησίες :

-ο Ιερός Ναός του Αγίου Δημητρίου Ορφανών

Η εκκλησία Άγιος Δημήτριος κτίσθηκε γύρω στο 1860 . Είναι τρίκλιτη βασιλική με δικλινή στέγη. Στα δυτικά και στα βόρεια υπάρχει στοά που στηρίζεται σε πεσσούς. Το εσωτερικό είναι κατάγραφο με τοιχογραφίες σε πολύ κακή κατάσταση, που χρονολογούνται το 1837, σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή. Το τέμπλο έχει δυο σειρές εικόνων της ίδιας εποχής και φέρει αξιόλογη ξυλογλυπτική διακόσμηση με λαϊκά θέματα. Πανηγυρίζει στις 26 Οκτωβρίου με τη συμμετοχή πολλών επισκεπτών από τα γύρω χωριά.

-ο Ιερός Ναός του Αγίου Στεφάνου Ορφανών

Χρονολογείται από το 1805, κατέρρευσε η στέγη.


Πηγή : http://www.fyllo.gr/δημοτικά-διαμερίσματα/κοινότητα-ορφανών/