Η οικογένεια κατά τον Ιω. Χρυσόστομο

από pako.maria Πεμ Νοε 13, 2008 11:57 pm

Το κύτταρο
της ανθρώπινης
κοινωνίας είναι
η οικογένεια.

Και ο μεγάλος Ιεράρχης δεν παρέλειψε να ασχοληθεί και με αυτό το σοβαρό θέμα
και να αφιερώσει πολλές ομιλίες.
Αν και άγαμος μπορούσε να κατανοήσει τα
προβλήματα των εγγάμων. Το θέμα αυτό, σύμφωνα με τη διδασκαλία του, είναι στενά
δεμένο με την πίστη στο Θεό και την προσευχή. Προσευχή για να στείλει ο θεός τον
κατάλληλο άνθρωπο, για να δημιουργηθεί η σωστή οικογένεια:
΄΄ Όταν έρθει ο
καιρός για να κάνεις οικογένεια, κατέφυγε στο θεό. Δεν ντρέπεται να γίνει
προξενητής ο Θεός ΄΄ λέει, επίσης: ‘’ πολλοί, προκειμένου να αγοράσουν ένα σπίτι
ή κάτι άλλο, κατατοπίζονται με λεπτομέρειες γι’ αυτό το πράγμα. Φυσικό είναι να
φροντίζουν πολύ περισσότερο για την υπόθεση του γάμου. Χρειάζεται πολλή προσοχή
και όχι επιπολαιότητα. Αναφέρεται και στην προίκα της γυναίκας. Πολλοί ζητούν
χρήματα, κτήματα, άλλα περιουσιακά στοιχεία και έτσι φέρονται με τρόπο
υποτιμητικό για το γάμο, κάνουν συναλλαγή.
΄΄ κανένας δεν εξετάζει αν η κόρη
έχει καλούς τρόπους και καλή ανατροφή ΄΄… Μάθετε με ποιο τρόπο έκαναν το γάμο
τους οι παλιοί. Ζητούσαν τρόπους καλούς και αρετή ψυχής. Μη θέτεις σαν
πρωταρχικό ρόλο το χρήμα. Ακούω να λένε: ο τάδε έγινε πλούσιος από τη γυναίκα
του. Τότε αρχίζει η δουλοπρέπεια του άντρα και το υπερήφανο και επιτακτικό ύφος
της γυναίκας ΄΄. Εκτός από το οικονομικό υπάρχει και το θέμα του σωματικού
κάλλους. Αυτό, σύμφωνα με τον Χρυσόστομο, πολλές φορές συνδέεται από αλαζονεία
και οδηγεί σε πράξεις παραφροσύνης. Γεμίζει τον άλλον από ζηλοτυπία και τον
κάνει να υποπτεύεται πράγματα άτοπα και πονηρά. Η ομορφιά, που ήταν το βασικό
στοιχείο της επιλογής του γάμου, δεν μένει για πάντα, διατάραξε όμως την ηρεμία
της οικογένειας.
Οι υποχρεώσεις μέσα στην οικογένεια βαρύνουν και τους δυο
συζύγους, και ο άντρας οφείλει να αγαπάει την γυναίκα του και η γυναίκα να
σέβεται τον άντρα. ΄΄ Έχεις υποχρέωση να φροντίσεις για τη γυναίκα σου και αν
χρειαστεί να γίνει χίλια κομμάτια για χάρη της, να το δεχτείς με χαρά και να μην
την εγκαταλείψεις. Και εάν ακόμη την δεις να σε περιφρονεί, με την αγάπη που θα
της δείξεις και με την καλοσύνη σου και τα καλά σου λόγια θα την φέρεις πάλι στη
θέση της. Διότι αν δεν υπάρχει αγάπη μεταξύ σας, τότε ο σύνδεσμός σας θα είναι
τυραννικός ΄΄.
Εκείνο που ψυχραίνει, κατά τον άγιο, τη συζυγική αγάπη είναι η
απρόσεκτη γλώσσα, η σκληρότητα και η υβριστική συμπεριφορά. Και όταν υπάρχει και
ανεργία και τα οικονομικά δεν είναι σε καλή κατάσταση, τότε η σκληρή γλώσσα της
συζύγου λέει λόγια, που δεν είναι ευχάριστα. Σε αυτή τη περίπτωση τι θα κάνει ο
σύζυγος; Ο άγιος συμβουλεύει:
΄΄ Ας μην εκτρέπεται σε ύβρεις, να την
συμβουλεύει και να την καθοδηγεί. Με λογικά επιχειρήματα ας προσπαθεί να την
πείθει, ότι δεν έχει δίκιο. Να μη σηκώσει χέρι να την χτυπήσει και ας μην
ανταποδώσει ύβρεις και κατηγόριες
΄΄. Η καλή γλώσσα, λέει, σκλαβώνει τον
άνθρωπο: ΄΄ Βεβαίωσέ της ότι την αγαπάς. Αν κάνει κάτι καλό, να την επαινέσεις
και αν κάνει κάτι στραβό, να την διορθώσεις με τρόπο ΄΄. Οι αφορμές της
παρεξήγησης πάντα θα υπάρχουν. Όταν όμως υπάρχει πνεύμα αμοιβαίας υποχώρησης και
ο ένας μπορεί να σηκώσει το βάρος του άλλου, τότε μπορεί η οικογένεια να
πορεύεται ειρηνικά. Οι καλοί τρόποι και η υπομονή είναι δύο σημαντικοί
παράγοντες: ΄΄ Μη βιάζεσαι να διορθώσεις αμέσως τα ελαττώματα του άλλου. Θα
χρειαστείς χρόνο. Πρέπει να ανέχεσαι τα ελαττώματα του άλλου, μέχρις ότου
διορθωθεί ΄΄.
Η οικογένεια είναι σαν το γυμναστήριο, όπου οι άνθρωποι
ασκούνται και δοκιμάζονται στην υπομονή, την ταπείνωση, την αγάπη. Εάν υπάρχει
συμφωνία χαρακτήρων, τότε τα πράγματα είναι πιο εύκολα. Εάν όμως δεν συμφωνούν,
τότε χρειάζεται υπομονή και αγώνας: ΄΄ κάθε ένας ας προσπαθήσει πρώτος, να
δείξει την αρετή που του χάρισε ο θεός. Ας μην περιμένει πρώτα από τον άλλον, να
δείξει εκείνος την αρετή του ΄΄ συμβουλεύει.
Ο Χρυσόστομος χρησιμοποιεί ένα
παράδειγμα από την αρχαία Ελλάδα. Κάποιος φιλόσοφος είχε γυναίκα φλύαρη, μέθυση
και μοχθηρή. Την δέχονταν όμως με υπομονή. Όταν οι φίλοι του τον ρωτούσαν, γιατί
την ανέχεται, απάντησε:
΄΄ Έχω στο σπίτι μου γυμναστήριο και παλαίστρα και
γυμνάζομαι καθημερινά στην υπομονή…εκπαιδεύομαι από τη γυναίκα μου ΄΄. Η αγωγή
των παιδιών τον απασχόλησε πολύ. Τονίζει ότι η καλή ή κακή αγωγή τους θα είχε
συνέπειες και στη ζωή της οικογένειας και της κοινωνίας. Ανατρέφοντας σωστά
παιδιά, είναι σαν να αναμορφώνει την οικουμένη ολόκληρη, λέει. Και την ευθύνη
την έχουν ολόκληρη οι γονείς:
΄΄ ποια δικαιολογία θα βρεις, όταν το παιδί
δεν είναι σωστό; Έπρεπε από την αρχή να το χαλιναγωγήσει με πολλή ακρίβεια και
να το συνηθίζεις να κάνει εκείνα που πρέπει ΄΄. Επειδή το παιδί μιμείται αυτό
που βλέπει ο άγιος επισημαίνει: ΄΄ Εάν οι γονείς έχουν μεταξύ τους ομόνοια, τότε
και τα παιδιά ανατρέφονται χωρίς δυσκολίες και όλοι απολαμβάνουν την
οικογενειακή ειρήνη. Εάν όμως συμβεί το αντίθετο, τότε όλα ανατρέπονται και μέσα
στο σπίτι επικρατεί μεγάλη σύγχυση και ταραχή ΄΄. Προβλήματα πάντα θα υπάρχουν
στην οικογένεια. Στην επίλυση τους όμως βοηθάει η αγωγή που δίνεται
΄΄ εν
παιδεία και νουθεσίου Κυρίου ΄΄. Πολλοί γονείς ακούγοντας αυτά τα λόγια,
νομίζουν πως τα παιδιά τους που θα ανατραφούν έτσι θα γίνουν μοναχοί. Σ’ αυτή
την περίπτωση ο άγιος τονίζει:
΄΄ Και όμως τα δικά σου παιδιά που θα μείνουν
στον κόσμο έχουν ανάγκη μεγαλύτερη από τη μελέτη του λόγου του Θεού. Διότι ο
μοναχός είναι μέσα στο λιμάνι, ενώ το δικό σου το παιδί που ζει στον κόσμο,
βρίσκεται σε καταιγίδες κάθε μορφής, ταξιδεύει σε ανοιχτή θάλασσα
΄΄.
Επιτρέπεται η τιμωρία στο παιδί; Σήμερα λέγεται, πως το πληγώνουμε, αν
την εφαρμόσουμε. Κατά τον Χρυσόστομο
΄΄ η τιμωρία πρέπει να γίνεται με μέτρο
και μέσα από αυτή φαίνεται η αγάπη των γονέων ΄΄ αν ο πατέρας δεν τα
παιδαγωγήσει τα παιδιά του, τότε θα παρεκκλίνουν σε πράξεις κακές και μαζί με
την συμφορά οι γονείς θα δοκιμάσουν και ντροπή ΄΄. Η Αγία Γραφή λέει πως όποιος
κολακεύει και περιποιείται πολύ το παιδί του και αδιαφορεί για τις παρεκτροπές
του, θα έρθει καιρός που θα αναγκαστεί να δένει το τραύμα του. και αυτά μπορεί
να είναι σωματικά και ψυχικά. Και τα παιδιά έχουν τις δικές τους υποχρεώσεις. Ο
νόμος του θεού προστάζει:
΄΄ τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου ΄΄ και ο
σοφός άγιος μας θυμίζει:
΄΄ Κοίταξε πως θαυμαστό επιστέγασμα τοποθέτησε η
Γραφή την τιμή και τον σεβασμό προς τους γονείς. Γιατί αυτοί ύστερα από το θεό
συνέργησαν στο να έρθουν τα παιδιά στη ζωή. Επομένως έχουν κάθε δικαίωμα πρώτοι
αυτοί να απολαμβάνουν τα αγαθά της υπακοής των παιδιών τους ΄΄.

Πηγή Φαρσαλινός Λόγος